بازدید: 1264 بازدید

قصیده متنبّی؛ لکل امرىء، من دهره، ما تعودا

قصیده‌ی زیبای متنبّی از متون انحطاط و اندلس عرب به همراه ترجمه فارسی آن:

اگر می‌خواهید قصیده متنبی را به صورت کامل داشته باشید از این قسمت دانلود کنید. دانلود قصیده های دوره انحطاط و اندلس فقط با ۴۲۰۰۰ تومان

 

لکل امرىء، من دهره، ما تعودا – و عاده سیف الدوله الطعن فی العدى

یقول: کل امرىء یعمل بعادته، وما تعوده و تربّى علیه لا یتکلفه وعاده هذا الممدوح أن یغزو أعداءه ویقتلهم ویطعنهم برمحه. جعله سیفاً و وصفه بالطعن، فکأنه جعله سیفاً ورمحاً. :ترجمه هر کسی در روزگار و زندگی دارای عاداتی است و عادت سیف الدوله جنگ و نیزه زدن به دشمنان است.

 

وأن یُکذِبَ الإرجاف عنه بضده، – و یمسی، بما تنوی أعادیه أسعدا.

یقول: وعادته أن یکذب إرجاف عداته عنه بضد إرجافهم؛ فهم یرجفون بقصوره وفشله وهو یکذبهم بوفوره وفلجه، وهم ینوون معارضته فیتحرشون به فیکون ذلک سبب ظفره بهم، إذ یمتلک رقابهم و أموالهم فیصیر أسعد مما کان ویروى بدل (تنوی» تحوی : أی أنه أملک لما فی أیدیهم منهم، لأنه لأنه متى أراد احتواه. ترجمه و این سخنان و شایعات بی پایه درباره خود را با عمل به ضد آن تکذیب میکند و به وسیله آنچه دشمنان قصد میکنند خوش بخت تر میشود.

 

ورُبَّ مُریدٍ ضَرَّه، ضر نفسه،-  وهادالیه الجیش أهدى، وما هَدى

یقول: ورب عدو أراد أن یضره فضر نفسه بتحرشه به وقاد إلیه الجیش بنیه الإیقاع به، فکان الجیش غنیمه له، فکأنه أهدى إلیه هدیه وضلَّ بذلک عن القصد رب قاصد ان یضره فعاد الضرر علیه، ورب هاد: أی قائد إلیه الجیش لیهدیه الطریق فأضله بقصده له، فصار مهدیاً إلیه من الهدیه لأنه یغنم الجیش فیکون غنیمه له، فیکون الهادی مضلاً و مهدیّاً إلیه لیغنمه. :ترجمه بسا کسانی که قصد زیان او را کرده اند و به خودشان زیان رسانده اند و بسا کسانی که به سوی او لشکر کشیده اند راه به جایی نبرده اند و لشکر خود را تقدیم وی نموده اند.

 

و مُستکبر لم یعرف الله ساعه، – رأى سیفه، فی کفه، فتشهدا

یقول: ورب کافر متکبر عن الإیمان بالله رآه والسیف فی یده فآمن وأتى بکلمه الشهاده: إما خوفاً منه، وإما ظنّاً بأن دینه الحق حین رأى نور وجهه و کمال وصفه. ترجمه: بسا گردن کش خدانشناسی که با دیدن شمشیر سیف الدوله شهادتین خود را خوانده و اسلام خود را اعلان نموده است.

 

هو البحرُ خُص فیه، إذا کان ساکناً، – على الدُّرِ؛ واحذره، إذا کانَ مُزبدا،

یقول: إنه نفاع ضرار، فمن جاءه مسالماً ظفر بإحسانه، و من جاء مغاضباً عرض نفسه للتهلکه، مثله فی ذلک مثل البحر: إذا سکن البحر أمکن رکوبه و الغوص على ما فیه من الجواهر، و إن جاش وقذف بالزبد وجب

الحذر منه.

:ترجمه او دریاست آنگاه که آرام است برای صید مروارید در آن فرو شو و آنگاه که طوفانی و خشمگین است از آن بپرهیز.

 

فإنی رأیتُ البحر یعثر بالفتى، – وهذا الَّذی یأتی الفتى، مُتَعَمِّدًا.

یقول: البحر یغرق عن غیر قصد، وهذا یهلک أعداء عن قصد و تعمد. ولیس یمکن أن تحمل عثره البحر بالفتى على إغنانه

:ترجمه من دریا را دیدم که به قصد و غرص انسان را میکشد ولی سیف الدوله دریایی است که از سر عمد انسان (دشمنانش) را نابود میسازد.

 

تَظَلُّ ملوک الأرض خاشعه له: – تُفارتُه هَلکی، و تلقاه سُجَّدا.

یقول: من تمرد علیه و فارقه من الملوک ،هلک و من سالمه منهم خضع له وسجد، لأنه سیدهم . ترجمه همه پادشاهان روی زمین در برابر او به خاک میافتند یا سرکشی میکنند و به هلاکت می رسند و یا به دیدارش میروند و پیش پای او به سجده می افتند.

 

وتُحیی له المال الصوارم و القنا – و یَقتُلُ ما تُحیی التبسم و الجدا.

یقول: إنه یأخذ بشجاعته و اقدامه و طعنه و ضربه مال الإعداء ثم یقنیه بالعطاء عند التبسم والنشاط إذا جاءه العفاه.

ترجمه شمشیرها و نیزه ها غنایم بسیاری برای او فراهم می آورد ولی گشاده رویی و بخشش آنچه را که به دست آورده از بین میبرد.

 

ذکی، تظنیه طلیعه عینه، – یرى قلبه، فی یومه، ما ترى غدا

 یقول: إنه من الذکاء و النفاذ و ثقوب البصیره بحیث یرى ظنه الشیء قبل أن تراه عینه، کالطلیعه تتقدم أمام الجیش؛ ثم أوضح فقال: یرى قلبه فی یومه بظنه ما تراه عینه غداً.

:ترجمه او فرد هوشیاری است که حدس و گمانش پیشرو چشمان اوست. دلش آن چه را که فردا چشمانش میبیند امروز در می یابد.

 

وصول الى المُستَصعَباتِ بخیله – فلو کان قرن الشمس ماء، لأوردا،

یقول: إنه یصل بخیله إلى الغایات البعیده التى یتعذر الوصول إلیها حتى لو کان قرن الشمس و هو أول ما یبدر منها عند طلوعها – ماء لبلغه و أورده خیله، شجاعه وإقداماً و هذا مبالغه.

:ترجمه او اسبانش را به جاهای بسیار دشوار میبرد و حتی اگر آب در چشمه خورشید باشد، آنها را به آن چشمه وارد میکند.

 

گر می‌خواهید قصیده متنبی را به صورت کامل داشته باشید از این قسمت دانلود کنید. دانلود قصیده های دوره انحطاط و اندلس فقط با ۴۲۰۰۰ تومان

مطالعه بیشتر