بازدید: 1108 بازدید

قصیده ابوالعلای معرّی؛ ألا فى سبیل المجدِ ما أنا فاعل

قصیده‌ی زیبای ابوالعلای معرّی از متون انحطاط و اندلس عرب به همراه ترجمه فارسی آن:

اگر می‌خواهید قصیده ابن هانی را به صورت کامل داشته باشید از این قسمت دانلود کنید

دانلود قصیده های دوره انحطاط و اندلس فقط با ۴۲۰۰۰ تومان

 

این قصیده را در بحر طویل دوم و قافیه متدارک گفته است و گویا این قصیده را خطاب به یکی از مردمان شام ،گفته که بر وی فرود آمده و با وی بدرفتاری کرده و او را به معطله نسبت داده است.

 

ألا فى سبیل المجدِ ما أنا فاعل – عفاف عفاف و اقدام و خزم و نائل

یقول: ألا إنَّ افعالی کلها واقعه فی سبیل المجد و هى و شجاعه و حزم و کرم.

:ترجمه تمام آنچه که من برای آن میکوشم صفاتی است که مرا شرف و بلند نامی دهد، پس چگونه مرا نکوهش میکنند و کاری که من میکنم پاکدامنی و دلاوری و صحت تدبیر و بخشش است.

 

أعــندی، وقد مارست کلَّ خَفیّهٌ – یُصَدَّقُ یصدقُ واش، أو یُخَیَّبُ سائل

یقول: کیف أصدَّق مَن یسعى بالإفساد بینى وبین أخوانی او کیف أخیبُ طالب معروفی بَعْدَ أن جربت خفایا الأمور و عرفتها. :ترجمه آیا من بعد از اینکه کارهای مخفی و نهانی را آزمودم سخن چین نمام را، که در میان من و برادرانم افساد میکند تصدیق میکنم و حرف او را میپذیرم یا طالبان بخشش وجود خود را محروم خواهم ساخت؟ استفهام بر طریق انکار است یعنی چنین چیزی را نمیکنم.

 

أقَلُّ صُدودی أننی لک مُبْغضُ، و أیْسَرُ هَجْری أننی عنک راجل

یخاطب من لا یلائمه و یقول: لا أرضى فیک بالإعراض دون الإبغاض ولا بالهجر دون الارتحال عنک، لإنه قد یکون الصدود ولا بغض وقد یکون الهجر ولا ارتحال وأقل اعراضی عنک بغضی ایاک و اسهل هجری لک رحیلی عنک.

:ترجمه کمترین اعراض من از تو دشمنی با توست و ساده ترین دوری من از تو رفتن از پیش توست اگر دیگران اعراض بدون بغض و دشمنی دارند و دوری و هجران بدون رفتن و کوچ کردن من چنین نیستم.

 

إذا هَبَّتْ النّکَباءُ بینی و بینَکُمْ، – فأهون شیء ما تقول العوازل

یقول: إذا هجرتکم و ارتحلت عنکم فأهون شیء عندی ما یقول العواذل فی. :ترجمه هرگاه شما را ترک گویم و از شما دور ،شوم آسانترین چیز برایم گفته سرزنش گران است، که بدان اهمیتی نمیدهم یعنی دیگر آشتی در میان نیست.

 

تُعَدُّ ذنوبی عند قوم کثیرهٌ – ولا ذنب لى الا العُلى والفواضل

یقول: تُعدُّ ذنوبی کثیرهً عِند أناس فی حاله لا عیب لی إلا العُلى و الفضائل والخصائل الحمیده. ترجمه کسانی که با من فرق دارند و خسیس طبعند از طبع بلند و بخشنده من من بزرگواری و ناخرسندند، لذا صفت کریمانه مرا گناهانی فراوان بحساب می آورند و حال آنکه تنها گناه بخشندگی است چون خود ندارند آن را گناه می شمارند.

 

کانی، إذا طُلْتُ الزمان وأهله – وَجَعْتُ وعِندی للأنام طوائل

یقول: متى فقتُ أهل زمانی بفضلی أبغضونی و عادونی وصرتُ کانی وترتُ الناسَ بثأر یطالبونی به. ترجمه هرگاه بر زمانه و مردمانش برتری مییابم با من دشمنی و کینه دارند و میخواهند انتقام خودشان را از من بگیرند.

 

وقد سار ذکری فی البلادِ، – فَمَن لَهُم بإخفاء شمسٍ، ضَوْوْها مُتکامل؟

یقول: فقد أصبحتُ شهیراً فی کل البلاد فَمَن منهم یستطیعُ أن یُخفی شمساً نورها کامل و هنا تشبیه ضمنی. ترجمه حسودان من میکوشند نام و آوازه مرا پنهان دارند در حالی که شهرت من در جهان پراکنده و گسترده شده آنگونه که خورشید در هر دیار شهرت دارد و چه کسی میتواند پنهان داشتن خورشید کامل و پر فروغ را برای ایشان تضمین کند چنین چیزی امکان ندارد.

 

یهم اللیالی بعض ما أنا مُضْمِرٌ – و یُثْقِلُ رَضْوَوى دون ما أنا حامل

یقول: إنَّ الأیام تهم بعض ما أضمُرهُ أنا من الهموم أی إنّ الدهر لا یطیق ما اطیقه و کذلک لایستطیع جبل رضوى حمل ما أنا حامله من مشتقات الأیام. ترجمه: آنچه که من در درون نهان میدارم زمانه طاقت آن را ندارد و آن سنگینی که بردوش من است، کوه رضوی تاب تحمل آن را ندارد و بکمتر از آن عاجز و ناتوان میگردد.

 

و إنّی، وإن کنتُ الأخیر زمانه، – لات بمالَمْ تَسْتَطعْه الاوائل

یقول: وإنی و إن کنتُ مؤخَّراً فی الزمانِ لآتی بأفعال حمیدهٍ لم یستطعه المتقدمون من الکبائر و الأمجاد. ترجمه من اگر چه از حیث زمان متأخرم ولی صاحب کرده هایی ام که پیشینیان نتوانسته اند آنها را انجام دهند یعنی من در کوششهایم از پیشینیان برترم.

 

وأفــــــــدو، ولو أنَّ الصَّباح صوارم – وأشرى، ولو أنَّ الظَّلامَ جَحافل

یقول: أبکر إلى قضاء الحاجاتِ ولوکان الصباحُ سیوفاً لَمْ ینثنی ذلک عن عزمی و أسیر لیلا لما یهمنی عمله ولا یَصدُّنی ظلام اللیل عن إتمامه ولوکانت کالجیش المتکاثف.

:ترجمه صبحدم برای برآوردن خواسته های خویش روان میشوم و اگر سپیده، شمشیر تیز شود، عزم مرا گند نخواهد ساخت برای رسیدن به آرزویم شیروی میکنم و تاریکی ظلمتناک آن مرا از ادامه راه باز نمی دارد گر چه خود چون لشکری بیشمار باشد.

 

اگر می‌خواهید قصیده ابن هانی را به صورت کامل داشته باشید از این قسمت دانلود کنید

دانلود قصیده های دوره انحطاط و اندلس فقط با ۴۲۰۰۰ تومان

مطالعه بیشتر