ترجمه قصیده‌های دوره عباسی عرب

دوره عباسی عرب، دوره‌ای تاریخی در تاریخ ادب عربی است که از سال ۷۵۰ میلادی تا سقوط خلافت عباسی در سال ۱۲۵۸ میلادی به طول انجامید. در این دوره، ادب عربی به اوج شکوفایی خود رسید و بسیاری از شاعران و نویسندگان بزرگ به وجود آمدند. قصیده‌ها در این دوره یکی از اصلی‌ترین اشکال ادبی بودند و به عنوان نماد ارتقاء ادب عربی شناخته می‌شوند.

قصیده‌های دوره عباسی عرب دارای ویژگی‌هایی همچون:

1. استفاده از عربی کلاسیک: در این دوره، عربی کلاسیک به عنوان زبان ادبی و شاعرانه به کار می‌رفت و اشعار به زبانی سرزنده و زیبا نوشته می‌شد.
2. موضوعات مختلف: قصیده‌های دوره عباسی به موضوعات گوناگونی مانند عشق، طبیعت، تاریخ، اجتماعی، دینی، و سیاسی پرداختند.
3. استفاده از انیس (سیمای شاعری): شاعران در قصیده‌های خود از انیس بهره می‌بردند تا احساسات و افکار خود را به شکلی شاعرانه و عاطفی بیان کنند.
4. مکمله‌ها و تمجیدها: قصیده‌ها شامل مکمله‌ها (قسمتی که به تمجید و تعریف شاعر از سلطنتی یا اشیاء می‌پردازد) بود و معمولاً با شروع با مکمله‌ای تعریفی از موضوع قصیده شروع می‌شد.
5. قافیه و اندام موزون: شعرهای عباسی دارای قافیه و اندام موزون بودند و با توجه به تقنیت‌های قافیه‌سازی، این قصیده‌ها به شکل‌های معنادار و هنری می‌آمدند.

6. تأثیر مذهبی: ادب عربی در دوره عباسی نیز تحت تأثیر مذهب اسلام قرار داشت و موضوعات مذهبی و اخلاقی نیز مورد توجه شاعران بود.

ما ۵ نمونه از قصیده‌های معروف این دوران را که شاعرانی همچون ابن رومی، ابوالعتاهیه، بحتری، ابوتمام و بشار بن برد نوشته اند گرد هم آورد ایم و برای دانلود در اختیار شما قرار داده ایم.

بحتری: 

صُنتُ نَفسى عمّا یُدنّس نفسی، – و تَرَفَعتُ عن جدا کل جبس

یقول: حفظتُ نفسى و نَزَّهْتُها من کل ما یشوبها و یعیبها وتعالیت إباء عن طلب العطاء و النوال من کل لیتم جبان

روان و جان خود را از هرآنچه که پلیدش کند، بدور داشتم و خود را برتر از آن یافتم که صله و بخشش هر پست زدلی را قبول کنم.

ابوتمام:

السیف أصدَقُ أنباء مِنَ الکُتُبِ، – فی حَدِّهِ الحَدُّ بین الجد واللعب

یقول: إن المنجمین کانوا یقولون ان عموریه لا یُقدر على فتحها وإن کفّارها سیغلبون المسلمین، فلما فتحها المعتصم وکَذَّبَ الله أقاویلهم قال ابو تمام السیف الصارم المصقول أصدق أخباراً من کتب المنجمین وفی حد السیف فاصل و حاجز بین الجد والهزل.

ترجمه: (اخترشناسان میگفتند که دیار عموریه تسخیر نمیشود و کافران آن بر مسلمانان چیره خواهند شد اما زمانی که معتصم آنجا را بگشود، ابوتمام سرود شمشیر تیز و جلا داده شده راستگوتر از کتابهای اخترشناسان است و لبه تیز و کشنده آن، فـاصـل وتـعـیـن کننده مرز بین شوخی و قاطعیت است.

ابوالعتاهیه:

لِدُوا لِلْموتِ وأبنو الخراب – فک لکموا یصیر إلى تبابٍ

یقول: لیس لشیء بقاء فی هذه الحیاه فَمَن ولد فسوف یموتُ و یفنى و ما بنی فسوف یهدم و یُخرَّب، بل کل ما فی هذا الکون مصیره إلى الهلاک. :ترجمه در این زندگی هیچ چیزی جاودانگی و دوام ندارد و آنچه به دنیا می آید در نهایت به کام مرگ فرو می رود و آن چه از عمارتها که بسازند دستخوش ویرانی و نابودی میشود بله آنچه در روی گیتی بینی رو به زوال و فنا پیش میرود.

بشار: 

أبَا جَعْفَر ماطول عیش بدائم – ولا ســــــــالِمْ عَمّا قلیل بِسَالِمِ

یقول: یخاطب المنصور قائلاًله إنَّ الحیاه مهما طالَتْ یصیر إلى الزوال و إنَّ مَن یتمتع فیها الیوم بالصفو و الأمان والسلامه و السعاده فسیفقد ذلک بعد قلیل. ترجمه ای ابا جعفر خوشیها و شادیهای زندگی را بقایی نیست و عمر آدمی هر چند که دراز و قرین با سلامتی و سعادت باشد با گذشت چند صباحی به سر خواهد آمد.

مطالعه بیشتر